Opis
Gdy kapitał finansuje rewolucję
Kiedy myślimy o rewolucji bolszewickiej, zazwyczaj wyobrażamy sobie rozjuszony tłum robotników i chłopów obalający carat i burżuazję. Rzadko kto jednak dopuszcza do siebie myśl, że za kulisami tego historycznego przewrotu mogli stać… finansiści z Wall Street. Antony C. Sutton – brytyjsko-amerykański ekonomista i historyk – w swojej książce „Wall Street and the Bolshevik Revolution” stawia odważną, lecz popartą dokumentami tezę: rewolucja 1917 roku nie była jedynie spontanicznym zrywem mas, ale miała także potężnych sponsorów wśród amerykańskich elit finansowych.
To nie jest kolejna teoria spiskowa. Sutton był badaczem z tytułami naukowymi, związanym z Hoover Institution przy Uniwersytecie Stanforda, a jego prace opierają się na oficjalnych raportach, dokumentach bankowych i korespondencji dyplomatycznej. W książce wskazuje konkretne nazwiska, kwoty i mechanizmy, przez które pieniądze z Nowego Jorku trafiły do rewolucjonistów w Rosji.
Głównym bohaterem jego analizy jest m.in. William Boyce Thompson – amerykański bankier i członek zarządu Rezerwy Federalnej, który przebywał w Rosji w czasie rewolucji październikowej jako „delegat Czerwonego Krzyża”. Jak pokazuje Sutton, jego misja była czymś znacznie więcej – chodziło o wsparcie dla bolszewików w kluczowym momencie ich walki o władzę.
Sutton nie twierdzi, że Wall Street kochała komunizm. Wręcz przeciwnie – jego zdaniem finansowa elita widziała w bolszewikach środek do osiągnięcia własnych celów: destabilizacji Rosji, wyłączenia jej z I wojny światowej i otwarcia możliwości dla przyszłych inwestycji. Bolszewicy mieli być użytecznym narzędziem, a nie partnerem ideologicznym.
Książka rzuca też światło na działalność takich banków jak Kuhn, Loeb & Co., czy wpływowych postaci jak Jacob Schiff, który – według autora – wspierał rewolucję finansowo, motywowany zarówno strategicznymi, jak i osobistymi przekonaniami. Sutton pokazuje, że wielki kapitał nie zawsze działa w zgodzie z deklarowanymi wartościami wolnego rynku – często stawia na chaos, jeśli przynosi on polityczne lub ekonomiczne zyski.
To wszystko brzmi jak polityczna prowokacja, ale Sutton robi coś więcej niż rzuca oskarżenia: rekonstruuje sieć powiązań, analizuje działania banków i dyplomatów, sięga po relacje świadków i oficjalne dokumenty. W efekcie tworzy obraz świata, w którym rewolucje bywają równie dobrze zarządzane jak inwestycyjne portfele.
W dzisiejszych czasach, gdy pojęcie „inżynierii społecznej” nie budzi już zdziwienia, książka Suttona wydaje się nie tyle sensacją, co realistycznym ostrzeżeniem: historia, jaką znamy, mogła zostać napisana nie tylko przez zwycięzców, ale i przez sponsorów zza oceanu.
Antony Cyril Sutton (1925–2002)
Ekonomista, historyk, demaskator elit
Antony C. Sutton był brytyjsko-amerykańskim ekonomistą, historykiem i badaczem zakulisowych struktur władzy, którego publikacje wywarły znaczny wpływ na dyskurs alternatywnej historii XX wieku. Urodził się w 1925 roku w Wielkiej Brytanii, ale większość swojej kariery naukowej i pisarskiej spędził w Stanach Zjednoczonych, gdzie uzyskał obywatelstwo amerykańskie.
Studiował ekonomię w University of London, a następnie uzyskał doktorat w University of Southampton. Przez lata był wykładowcą ekonomii na renomowanych uczelniach amerykańskich, m.in. w California State University, Los Angeles. Pracował również jako badacz w prestiżowym Hoover Institution przy Uniwersytecie Stanforda, gdzie zajmował się m.in. archiwami dotyczącymi Związku Radzieckiego i amerykańskiej polityki zagranicznej.
To właśnie w Hoover Institution Sutton rozpoczął najbardziej kontrowersyjny etap swojej działalności badawczej. Jego książki – w tym słynna trylogia Western Technology and Soviet Economic Development – dowodziły, że Związek Radziecki zawdzięczał znaczną część swojego rozwoju gospodarczego i militarnego pomocy technicznej oraz finansowej ze strony Zachodu, w szczególności Stanów Zjednoczonych. Sutton twierdził, że wiele aspektów zimnej wojny było kontrolowanych zza kulis – przez ponadnarodowe elity finansowe i przemysłowe.
Z powodu swoich kontrowersyjnych tez został odsunięty od pracy w Hoover Institution, co – paradoksalnie – tylko wzmocniło jego pozycję jako niezależnego badacza. Sutton kontynuował pracę na własną rękę, publikując książki poświęcone m.in.:
-
związkom Wall Street z rewolucją bolszewicką i nazizmem (Wall Street and the Bolshevik Revolution, Wall Street and the Rise of Hitler),
-
elitarnemu stowarzyszeniu Skull and Bones (America’s Secret Establishment),
-
strukturom tzw. potrójnego establishmentu: Wall Street, tajnych bractw i systemu uniwersyteckiego.
W swoich analizach Sutton nie ograniczał się do teorii spiskowych – opierał się na twardych źródłach: dokumentach rządowych, aktach finansowych, wypowiedziach polityków i raportach z archiwów. Jego podejście bywało chłodne, niemal inżynierskie, ale jego wnioski często podważały podstawowe założenia współczesnej polityki i historii.
Zmarł w 2002 roku, pozostawiając po sobie kilkanaście książek, które do dziś czytane są zarówno przez badaczy historii alternatywnej, jak i przez osoby szukające głębszego zrozumienia mechanizmów globalnej władzy. W oczach swoich zwolenników był naukowcem odważnym i bezkompromisowym. W oczach krytyków – kontrowersyjnym autorem balansującym na granicy faktu i spekulacji.
Bez względu na ocenę, Antony C. Sutton pozostaje jednym z najbardziej intrygujących i niedocenionych analityków XX wieku, który rzucił wyzwanie obowiązującym narracjom i zapłacił za to cenę wykluczenia z oficjalnych struktur akademickich.
