Niezależny projekt badawczy dziennikarzy z Wenezueli, Venezuelanalysis.com, przeprowadził wywiad z irańskim analitykiem i profesorem Uniwersytetu w Teheranie, Seyedem Mohammadem Marandim, w którym stawia on jednoznaczną diagnozę: świat Zachodu nie dąży do pokoju ani stabilności, lecz do podporządkowania sobie krajów Globalnego Południa i ich kontroli. Zarówno Iran, jak i Wenezuela przedstawiane są jako kluczowi aktorzy oporu wobec tego porządku. Ich zbliżenie nie jest jedynie taktyczne, lecz strategiczne – zakorzenione we wspólnej historii sankcji, blokad, gróźb i przemocy ekonomicznej. Wywiad ukazuje nie tylko ideologiczny wymiar sojuszu Teheran–Caracas, lecz także szerszą diagnozę: budowa wielobiegunowego ładu światowego staje się koniecznością wobec destrukcyjnej logiki amerykańsko-izraelskiego imperializmu.
Seyed Mohammad Marandi to irański profesor Uniwersytetu w Teheranie, specjalista od literatury postkolonialnej i amerykańskiej. Doradzał irańskim negocjatorom nuklearnym i regularnie komentuje politykę międzynarodową z perspektywy antyimperialistycznej. Uważany za intelektualnego rzecznika linii twardogłowej w irańskiej polityce zagranicznej. Jest strategicznym komentatorem blisko związanym z irańskim establishmentem – często występuje w mediach takich jak Al Jazeera, PressTV, RT, a także CNN i BBC jako głos „irańskiego punktu widzenia”. Wywiad wpisuje się w narrację antyhegemonicznego Globalnego Południa, które szuka wspólnej tożsamości i strategii oporu wobec dominacji Zachodu.
Ekspansja przemocy: Iran, Syria, Jemen
W ciągu ostatnich tygodni USA i Izrael przeprowadziły szereg agresywnych działań militarnych: amerykańskie bomby spadły na irańskie ośrodki nuklearne (Fordo, Natanz, Isfahan), izraelskie rakiety uderzyły w cele w Syrii, a wspólnie z USA kontynuowane są ataki na Huti w Jemenie. Te wydarzenia pokazują jedno: duet Waszyngton–Tel Awiw nie respektuje prawa międzynarodowego ani suwerenności państw.
Zamiast budować stabilność, te działania zmuszają kraje regionu do wyboru: uległość wobec hegemonii lub konfrontacja zbrojna. W ten sposób „logika bezpieczeństwa” zamienia się w logikę wiecznego konfliktu, a region staje się polem doświadczalnym dla strategii chaosu zarządzanego.
Sankcje jako broń masowego rażenia
Jak zauważa Marandi, sankcje to nie alternatywa dla wojny, lecz jej inna forma. Ich cel nie jest polityczny, lecz demograficzny: złamanie ducha oporu zwykłych ludzi poprzez biedę, niedobory, upokorzenie. To strategia długiego wyniszczania, mająca skłonić społeczeństwa do poddania się bez konieczności fizycznej inwazji. W tym sensie sankcje wobec Iranu czy Wenezueli należy traktować jako akty przemocy zbiorowej.
Skala przemocy i represji: dane i liczby
Według danych Center for Economic and Policy Research (CEPR), amerykańskie sankcje nałożone na Wenezuelę od 2017 roku doprowadziły do śmierci ponad 40 000 osób tylko w ciągu pierwszych dwóch lat obowiązywania. W Iranie, według raportu Human Rights Watch, sankcje znacząco ograniczyły dostęp do leków – mimo formalnych wyłączeń humanitarnych, import leków spadł o ponad 70% w latach 2018–2021. W Jemenie, gdzie izraelsko-amerykańskie ataki skierowane są przeciwko Huti, ONZ szacuje, że do połowy 2025 roku w wyniku działań wojennych i ich skutków zginęło ponad 377 000 osób – większość z nich to kobiety i dzieci. Te dane unaoczniają skalę przemocy niekinetycznej i wojskowej stosowanej w imię „stabilizacji”.
Wielobiegunowość jako imperatyw oporu
Wywiad ukazuje również optykę alternatywną: Iran i Wenezuela nie są ofiarami, lecz aktywnymi budowniczymi alternatywy. Marandi podkreśla, że prawdziwa współpraca Południe–Południe nie polega na deklaracjach, lecz na realnych wymianach: handlu, edukacji, wspólnych mediach, sieciach solidarnościowych. W tym ujęciu opór wobec Zachodu nie jest tylko reakcją, lecz konstruktywną propozycją – budową ładu sprawiedliwego, suwerennego i godnościowego.
Konkluzja: opór jako warunek pokoju
Obecna faza geopolityczna ujawnia głęboką sprzeczność: Zachód głosi pokój, ale praktykuje przemoc. Iran i Wenezuela, mimo różnic kulturowych, pokazują, że prawdziwy pokój zaczyna się od suwerenności i oporu wobec logiki podporządkowania. Konfrontacyjna postawa USA i Izraela nie tylko podtrzymuje niestabilność, lecz legitymizuje odpowiedź: opór staje się nie wyborem, lecz koniecznością przetrwania.
Wywiad z Marandim to nie tylko analiza polityczna, ale apel: nie można zbudować pokoju na podporządkowaniu. Pokój wymaga równowagi, a równowaga zaczyna się od oporu.
Przypisy:
Wenezuela – śmierć 40 000 osób w wyniku sankcji:
Mark Weisbrot, Jeffrey Sachs, “Economic Sanctions as Collective Punishment: The Case of Venezuela”, Center for Economic and Policy Research (CEPR), kwiecień 2019, https://cepr.net/report/economic-sanctions-as-collective-punishment-the-case-of-venezuela
https://cepr.net/newsroom/report-finds-us-sanctions-on-venezuela-are-responsible-for-tens-of-thousands-of-deaths/
Iran – spadek importu leków o ponad 70%:
Human Rights Watch, ‘Maximum Pressure’: US Sanctions Harm Iranians’ Right to Health, October 2019.
→ https://www.hrw.org/report/2019/10/29/maximum-pressure/us-economic-sanctions-harm-iranians-right-health
Jemen – ponad 377 000 ofiar wojny (do połowy 2025 r.):
United Nations Development Programme (UNDP), Assessing the Impact of War in Yemen: Pathways for Recovery, aktualizacje danych 2021–2024.
→ https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/ye/Impact-of-War-Report-3—QR.pdf
https://www.undp.org/yemen/publications/assessing-impact-war-yemen
Nowy porządek świata po wojnie ukraińskiej. Globalna hegemonia w zwarciu z eurazjatyckim ładem
Poprzednia najniższa cena: 59,00 zł.
Pięćset lat hegemonii Zachodu dobiega końca. Rośnie żądanie większości państw zbudowania systemu opartego na wielobiegunowości i równości suwerennych krajów. Autor w sposób bardzo przenikliwy śledzi upadek liberalnej hegemonii, wskazując jednak, że wielobiegunowy porządek świata jest dopiero w fazie kształtowania i świat znajduje się obecnie w okresie interregnum.
Spisek przeciwko Iranowi. Czyli jak USA niszczą wolne państwo
Korzystając z niedawno odtajnionych dokumentów i notatek, uznany przez krytyków autor, Dan Kovalik, całkowicie wywraca klisze informacyjne i opinie na temat napięć na linii Iran-USA, których pełne są mainstreamowe media.
